DISLEKSIJA
Disleksija predstavlja poremećaj koji se manifestuje teškoćama prilikom učenja čitanja, bez obzira na konvencionalne instrukcije, odgovarajuću inteligenciju, društveno-kulturne mogućnosti.
U razvojne disleksije spadaju:
a) Disleksija koja nastaje usled nezrelosti psihomotornog sistema
b) Disfazična disleksija koja se javlja kao posledica patološki nerazvijenog govorno-jezičkog sistema (razvojna disfazija). Smetnju predstavlja nedostatak nekih glasova, agramatizam, sužena leksika, semantika i sintaksa, odnosno opšta nezrelost za funkciju govora.
c) Disleksija nastala kao posledica povreda CNS - a ( s neurološkim znacima) i usled minimalne moždane disfunkcije (MMD), čak i u slučaju normalne govorno-jezičke razvijenosti.
SIMPTOMI (ili kako prepoznati) DISLEKSIJE
· premeštanje redosleda slova u reči (od-do, lasta-talas)
· zamenjivanje slova (b-d, m-n, beba-deda, bara-dara, moj-noj, mama-nana)
· izostavljanje slova (prozor-pozor, krava-kava)
· dodavanje slova (oblak-obalak, breskva-bereskva)
· nemogućnost:
- zapamćivanja slova
- dovođenja u vezu štampanog i pisanog slova
- poznavanja velikih slova
- tačne identifikacije slova sličnih po obliku
- povezivanja slova u kontinuirani niz
· odvojeno čitanje slovo po slovo
· česta zamena vokala unutar reči
· supstitucija konsonanata
· zastoji pred početak reči
· ponavljanje prvog slova jedanput ili više puta
· prekid višesložnih reči
· odvojeno čitanje reč po reč
· nepoštovanje ortografskih pravila (zarez, tačka)
· preskakanje redova
· pogrešno shvatanje teksta
· apsolutna nemogućnost razumevanja pročitane reči ili teksta
· nepravilna respiracija u toku čitanja, stalno prekidanje radi predaha
· neekonomisanje vazdušnom strujom prilikom čitanja dugih tekstova.
Kao mogući UZROCI disleksija navode se sledeći:
1) Primarni uzroci: nasledni faktor, traume.
2) Sekundarni uzroci: cerebralna disfunkcija, nedovoljno razvijena dominacija hemisfere, periferna organska i funkcionalna oštećenja, slabija fizička konstitucija deteta, pedagoška zapuštenost deteta.
3) Tercijarni uzroci: nedostaci u intelektualnom razvoju, opšte smetnje u razvoju govora, smetnje u percepciji položaja u prostoru, teškoće u percepciji položaja u prostoru, nesposobnost zadržavanja slike reči u pamćenju; ostali tercijarni uzroci: nesposobnost koncentracije, smetnje u motorici.
4) Ostali uzroci.